دنیای سخت‌افزار مدت‌هاست که تحت سلطه انویدیا قرار دارد؛ شرکتی که حالا گفته می‌شود با تگ قیمتی ۱.۷ تریلیون دلاری، به ارزشی برابر با کل سهام بازار چین دست یافته است. پردازنده‌های گرافیکی انویدیا طیف گسترده‌ای از فعالیت‌ها مانند اجرای بازی‌ها، ابزار هوش مصنوعی و… را پوشش می‌دهند و به‌لحاظ عملکردی، در سطحی بالاتر از رقبای خود طبقه‌بندی می‌شوند. با‌این‌حال، AMD، رقیب اصلی انویدیا، به‌لطف معماری نوآورانه RDNA-3 و استراتژی قیمت‌گذاری رقابتی‌اش، توانسته است جایگاه خود را در بازار تثبیت کند.
همچنین پردازنده‌های گرافیکی این شرکت در مقایسه با نمونه‌های مشابه رقیب، عملکرد مناسب و مصرف انرژی کمتری را به ارمغان می‌آورند تا کاربران بتوانند روی قطعات و دستگاه‌های AMD حساب باز کنند. در این مطلب، پیرامون چالش‌های رقابتی AMD و انویدیا در بازار پردازنده‌های گرافیکی صحبت می‌کنیم و نگاهی به تأثیرات رقابت این دو سازنده بزرگ در بازار داریم. تا انتها همراه دیجیاتو باشید.
مسیر رشد AMD
در سال 2008، AMD با جداسازی خط تراشه‌سازی خود، بر تولید پردازنده‌ها تمرکز کرد و با واگذاری این فرایند (تراشه‌سازی) به برخی شرکت‌های خارجی مانند TSMC، رقابت با اینتل را در ذهن می‌پروراند؛ اما پروژه مدنظر AMD شکست خورد. همچنین در سال ۲۰۱۳ و با کاهش فروش CPUهای AMD، سران شرکت مجبور شدند برخی فضاهای کاری را به سایر کمپانی‌ها اجاره دهند تا از این راه منابع مالی موردنیازشان را تأمین کنند. درنهایت یک سال بعد، خانم «لیزا سو»، مدیرعامل AMD شد تا وارث بدهی خالص بیش از یک میلیارد دلار شود و با مشکلات دیگری نظیر زیان خالص سالانه ۴۰۰ میلیون دلار نیز دست‌وپنجه نرم کند.
اما سو و دستیارانش راه متفاوتی را برای احیای AMD انتخاب کردند. آن‌ها متوجه شدند که تنها راه بازگشت به بازار، تمرکز روی بخش‌های سود‌آورتر است و به‌همین‌منظور، روی سرورهای مرکز داده و نیز پردازشگرهای گرافیکی (برای ارائه باکیفیت جلوه‌های بصری بازی‌ها) متمرکز شدند. همچنین تیم مدیریتی و فنی AMD روی توسعه معماری جدیدی که نه‌تنها از نظر قیمت، بلکه از نظر عملکرد نیز برای شکست اینتل طراحی شده بود، کار کردند.
رقابت با تراشه‌های انویدیا
عرضه تراشه هوش مصنوعی MI300 در ماه دسامبر آغاز شد و لیزا سو ادعا کرد که این قطعه، پیشرفته‌ترین شتاب‌دهنده AI در بازار فعلی است. در مشخصات MI300، ویژگی‌های فنی چشمگیری مانند ۱۵۳ میلیارد ترانزیستور، ۱۹۲ گیگابایت حافظه و پهنای باند حافظه ۵.۳ ترابایت بر ثانیه دیده می‌شود که در هرکدام به‌ترتیب ۲، ۲.۴ و ۱.۶ برابر قوی‌تر از H100، قوی‌ترین تراشه انویدیاست.
علی‌رغم موفقیت‌های انویدیا طی سال‌های اخیر، اکثر کارشناسان باور دارند که ادعاهای لیزا سو درمورد MI300، رفتن به حاشیه نیست و این تراشه عملکرد سطح بالایی از خود ارائه می‌دهد. همین موضوع اطمینان‌خاطر سرمایه‌گذاران و افزایش ۱۰ درصدی سهام AMD را درپی داشت. همچنین گزارش مالی این شرکت در سال ۲۰۲۳، از درآمد ۲۳ میلیارد دلاری آن‌ها حکایت دارد که در مقایسه با سال ۲۰۱۴ (آغاز فعالیت لیزا سو)، افزایش قابل‌توجه ۴ برابری را نشان می‌دهد.
در ادامه، سو با برنامه‌ریزی و راهکارهای مناسب، ارزش بازار AMD را به ۲۷۰ میلیارد دلار رساند که حتی از ارزش انویدیا نسبت به سود پیش‌بینی‌شده برای 12 ماه آینده نیز فراتر رفته است. دستاوردهای AMD به موارد گفته‌شده محدود نمی‌شود و آن‌ها با کنارزدن اینتل، در جایگاه دومین شرکت نیمه‌رسانای برتر ایالات‌متحده قرار گرفته‌اند. اما حالا رؤیاهای AMD شاخ‌وبرگ بیشتری گرفته است و هدف بزرگ‌تری را در ذهن می‌پروراند: سبقت از انویدیا.
استراتژی AMD برای رقابت با سایر برندها
AMD از سال ۲۰۱۷ و با عرضه تراشه‌های کامپوزیتی که سریع‌تر و ارزان‌تر از اینتل بودند، توانست روند روبه‌رشدی را درپیش بگیرد. همچنین آن‌ها طی ده سال گذشته، سهم خود از بازار سرورهای مرکز داده را به ۳۰ درصد رساندند و موفق به شکستن انحصار اینتل در این بخش شدند.
اما رقابت با انویدیا فراتر از چالش‌های قبلی است؛ آن‌ها برخلاف اینتل، به طراحی تراشه‌ها می‌پردازند و همین موضوع احتمال خطا در تولید آن‌ها را کاهش می‌دهد. همچنین ارزش ۱.۵ تریلیون دلاری فعلی انویدیا به‌علت تسلط آن‌ها بر بازار پردازشگرهای گرافیکی است که بهترین نوع تراشه‌ها برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی به‌حساب می‌آیند. با توجه به این موضوع، AMD با سایر شرکت‌ها ازجمله OpenAI همکاری می‌کند تا برخی مدل‌های این شرکت با استفاده از تراشه MI300s آموزش ببینند. علاوه‌براین، خانم سو امیدوار است که فروش تراشه‌های خود دراین‌زمینه را تا سال ۲۰۲۷ به ۴۰۰ میلیارد دلار برساند و بتواند انویدیا را نیز از پیش رو بردارد؛ هدفی که با فروش ۴۰ میلیارد دلاری سال میلادی گذشته، دشوار به‌نظر می‌رسد.
انویدیا از نظر نرم‌افزاری نیز همچنان از رقبای خود پیشتاز است و همین موضوع قطعات این شرکت را برای توسعه‌دهندگان و محققان جذاب‌تر می‌کند. درنتیجه AMD سعی دارد که با ارائه نرم‌افزارها و ابزارهای متن‌باز، تجربه بهتر و روان‌تری را برای مشتریان خود فراهم سازد و همین‌طور گام‌های بیشتری درزمینه توسعه هوش مصنوعی بردارد.
انویدیا هرساله تراشه‌های جدیدی را روانه بازار می‌کند و در کنار آن‌ها، به ارائه نوآوری‌های مختلف می‌پردازد. از طرفی، شرکت‌های بزرگ فناوری به توسعه ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مشغولند و برخی دیگر مانند AMD و اینتل نیز درصدد فرصتی هستند تا گوی رقابت را از انویدیا بربایند. البته ظاهراً مایکروسافت و متا در گذشته برنامه‌هایی را برای استفاده از تراشه‌های AMD در سرورهای مرکزی داده‌هایشان ارائه داده‌اند تا درصورت قطع همکاری یا نبود انویدیا، بتوانند فعالیت‌هایشان را با گزینه جایگزین پیش ببرند. بنابراین می‌توان پیش‌بینی کرد که رقابت بین انویدیا و AMD وارد مراحل جدیدی خواهد شد و احتمالاً هرکدام از آن‌ها که عملکرد بهتری در توسعه و آموزش هوش مصنوعی ارائه دهد، پیروز این رقابت خواهد بود.