انواع تست هوش و کاربرد آنها

روانشناسان همواره علاقه مند به شناخت هوش افراد بوده اند و با ارائه انواع مختلف تست های هوش سعی در اندازه گیری IQ کودکان و بزرگسالان داشته اند. این آزمون ها در طول زمان تکامل یافته اند و امروزه اطلاعات مفیدی در مورد عملکرد افراد در رشته های مختلف به دست می دهند تا جایی که لازمه پذیرش در بسیاری از مشاغل، قبولی در این آزمون ها و کسب نمره قابل قبول در آن ها است. با ما همراه باشید تا در مورد این تست ها بیشتر صحبت کنیم.

تست هوش چیست؟

تست هوش یکی از رایج ترین تست های روانشناختی است که برای سنجش توانایی های شناختی افراد طراحی و اجرا می شود. نتیجه این آزمون معیاری برای سنجش توانایی ها و توان فکری افراد خواهد بود، اما این نمرات چگونه محاسبه می شوند؟ چگونه می توانیم به اطمینان آنها اعتماد کنیم؟

برای درک بهتر معنای این درجات، ابتدا باید نحوه محاسبه آنها را یاد بگیریم. بسیاری از آزمون های امروزی استاندارد شده اند و نمرات با مقایسه عملکرد فردی با استانداردهای گروه سنی فردی به دست می آید. البته توجه داشته باشید که اگرچه بسیاری از آزمون‌ها روشی مشابه برای امتیاز دادن دارند، اما برخی از آنها متفاوت هستند و از روش‌های دیگری برای ارزیابی استفاده می‌کنند.

نمرات آزمون هوش افراد اطلاعات مفیدی را برای مقایسه با گروه همسالانشان به ما می دهد. این اطلاعات شامل:

• توانایی های زبانی؛
• توانایی های ورزشی
• حافظه؛
• سرعت پردازش؛
• قدرت تفکر
• توانایی پردازش بصری و فضایی.

طراحان انواع مختلف تست هوش از فرآیندی به نام استانداردسازی برای ارزیابی و تفسیر صحیح نمرات آزمون استفاده می کنند، یعنی از بخشی از جامعه هدف آزمایش نمونه برداری می کنند و برای آنها تست هوش انجام می دهند. این نمونه اولیه به گونه ای انتخاب شده است که تا حد امکان شبیه به جمعیت نهایی باشد و ویژگی های آنها را منعکس کند. چنین قوانین یا استانداردهایی ایجاد می شود که افراد را می توان با آنها مقایسه کرد.

تفسیر نمره تست هوش در زندگی چیست؟

ضریب هوشی یک فرد بر جنبه های مختلف زندگی آنها از جمله عملکرد آنها در مدرسه و کار تأثیر می گذارد. هر چه ضریب هوشی افراد بالاتر باشد، احتمال موفقیت در مدرسه بیشتر است و هر چه کمتر باشد، احتمال ناتوانی ذهنی او بیشتر می شود. طبقه بندی توصیفی سطوح هوش به شرح زیر است:

• بالای 130: عالی
• 120 تا 129: بهترین
• 110 تا 119: بالاتر از حد متوسط
• 90 تا 109: میانگین
• 80 تا 89: زیر میانگین
• 70 تا 79: مرز
• 69 و کمتر: نقص ذهنی

ضریب هوشی طبیعی برای گروه های سنی مختلف بین 97 تا 108 است. ضریب هوشی کمتر از 70 نمره ضریب هوشی پایین و نمره حدود 140 نشان دهنده ضریب هوشی بالا است. این به این معنی است که نمره آزمون IQ به ما می گوید که چقدر در آزمون در مورد میانگین جامعه خوب عمل می کنیم.

کاربردهای تست هوش چیست؟

تست‌های IQ مدرن اغلب بر توانایی‌هایی مانند مهارت‌های ریاضی، حافظه، شناخت فضایی و مهارت‌های زبانی تمرکز دارند. توانایی حل مسائل و به خاطر سپردن اطلاعات نیز از شاخص های مهم هوش هستند. به همین دلیل است که تست های IQ اغلب بر روی این مهارت ها تمرکز می کنند تا به ارزیابی افراد در زمینه های مختلف کمک کنند. برخی از این حوزه ها عبارتند از:

• ارزیابی تحصیلی
• تشخیص ناتوانی ذهنی.
• تحقیقات شناختی
• ارزیابی افراد جویای کار
• توانایی های شناختی مانند حافظه، سرعت و توجه را ارزیابی کنید.

در گذشته اگر فردی در تست هوشی نمره کمتر از 70 می گرفت، می گفت ناتوانی ذهنی دارد، اما امروزه می دانیم که این نمرات به تنهایی برای تشخیص اختلالات روانی کافی نیست. بنابراین، کارشناسان علاوه بر نتایج انواع تست های هوش، عوامل دیگری مانند سن و مهارت های انطباقی را نیز در نظر می گیرند.

تاریخچه انواع تست هوش

در اوایل قرن بیستم، دولت فرانسه دو محقق به نام‌های آلفرد بنت و هنری سایمون را مأمور طراحی تست‌های هوش برای کودکان کرد. هدف از این آزمون یافتن کودکانی بود که در مدرسه مشکل داشتند. دیری نگذشت که محققان آمریکایی به ارزش این آزمایش ها پی بردند و یک استاد دانشگاه استنفورد به نام لوئیس ترمن این آزمایش را اصلاح کرد. نتیجه کار او تست بینه بود که با عملکرد هزاران کودک آمریکایی در هر سنی استاندارد شده است.

بعدها دیوید وکسلر تستی به نام مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر (WAIS) طراحی کرد که امروزه پرکاربردترین تست هوش بزرگسالان است. نسخه فعلی این آزمون 15 توانایی مختلف را اندازه‌گیری می‌کند و در پنج حوزه نمرات را به روانشناسان ارائه می‌کند: گفتار، ادراک دیداری-فضایی، تفکر صاف، حافظه کاری و سرعت پردازش.

در طول سالیان متمادی روانشناسان و محققان بسیاری در تلاش برای رفع ایرادات تست های قدیمی تست های جدیدی را معرفی کرده اند که در ادامه به بررسی معروف ترین آن ها می پردازیم.

1. تست پین

بینه و همکارش تئودور سایمون تستی برای شناسایی کودکانی که علاقه ای به حضور در مدرسه نداشتند طراحی کردند. سوالات آزمون در مورد موضوعاتی بود که به طور صریح در کلاس تدریس نمی شد، مانند توجه، حافظه و مهارت های حل مسئله. نتیجه آزمایش 30 ماده ای بود که اولین تست هوش در تاریخ را ارائه کرد.

تست هوش استنفورد بینه

لوئیس ترمن، روانشناس دانشگاه استنفورد، آزمون بینه را با جامعه ای از شرکت کنندگان آمریکایی استاندارد کرد. نتیجه این استانداردسازی، آزمون هوش استانفورد-بینه بود. آزمون هوش استانفورد-بینه واحد هوش را معرفی کرد که نمرات افراد در این آزمون را نشان می دهد. این امتیاز که نشان دهنده ضریب هوشی افراد است، بر اساس سن عقلی محاسبه می شود و یکی از رایج ترین معیارهای سنجش بهره هوشی است.

2. Raven IQ. تست

در سال 1936، دکتر جان سی ریون، تست های چند انتخابی ماتریس ریون را برای نشان دادن تفکر انتزاعی افراد طراحی کرد. در این آزمون، فرد باید بتواند تشخیص دهد که کدام عناصر در الگوها وجود ندارد. بسیاری از قالب ها به صورت ماتریس های 2.2، 3.3 یا 4.4 طراحی شده اند.

Raven Matrix به سه روش مختلف به افراد با توانایی های مختلف ارائه می شود:

1. ماتریس های پیشرونده استاندارد

این نوع آزمون شکل اصلی ماتریس ریون است که اولین بار در سال 1938 منتشر شد. در این نوع تست هوش 5 مجموعه 12 تایی وجود داشت که هر کدام از تست های قبلی سخت تر بودند و تجزیه و تحلیل آن نیاز به توانایی شناختی بیشتری داشت. . تمامی موارد در این تست با جوهر مشکی در زمینه سفید طراحی شده اند.

2. ماتریس های رنگی متوالی

این آزمون برای کودکان، سالمندان و افراد دارای ناتوانی های یادگیری متوسط ​​تا شدید طراحی شده است. سوالات این آزمون در پس زمینه رنگی ارائه می شود تا رنگ به صورت بصری شرکت کننده را تحریک کند.

3. ماتریس های پیشرونده پیشرفته

نوع پیشرفته ماتریس ریون شامل 48 مورد می باشد که در مجموعه 12 تایی و مجموعه 36 تایی داده شده است، سوالات این آزمون نیز با جوهر مشکی بر روی زمینه سفید رنگ آمیزی شده و درجه سختی آن مدام در حال افزایش است. این تست هوش برای بزرگسالان و نوجوانانی که ضریب هوشی بالاتری دارند مناسب است.

جالب است بدانید که ماتریس پیشروی پیشرفته یکی از آزمون های ورودی انجمن سه گانه است. حتی انجمن بین المللی تحقیقات فلسفی (ISPE) این آزمون را به عنوان مدرک می پذیرد.

3. تست هوش وکسلر

وکسلر یک تست هوش بزرگسالان است که توسط دیوید وکسلر در سال 1955 معرفی شد، زیرا او از محدودیت های تست استانفورد-بینه راضی نبود. او مقیاس هوش وکسلر برای کودکان (WISC) و مقیاس هوش وکسلر برای کودکان پیش دبستانی و ابتدایی (WPPSI) را طراحی کرد. نسخه بزرگسالان این آزمون WAIS-IV نام دارد.

تست هوش WAIS-IV برای بزرگسالان

WAIS-IV IQ رایج ترین تست هوش برای افراد بین 16 تا 75 سال است. امتیازدهی امتیازی است که در آن نمره آزمون افراد با نمرات سایر شرکت کنندگان در همان گروه سنی مقایسه می شود. میانگین نمره 100 و محدوده نرمال 85 تا 115 است. این روش امتیازدهی به یک استاندارد رایج در انواع تست های هوش تبدیل شده است و حتی در نسخه جدید آزمون استانفورد بینه نیز استفاده می شود.

این آزمون دو نمره کلی را ارائه می دهد که خلاصه ای از هوش عمومی یک فرد را نشان می دهد. یکی از این امتیازات، نمره IQ است که عملکرد فرد را در هر پنج حوزه به خوبی توصیف می کند و دیگری شاخص توانایی عمومی است که بر اساس نتایج 6 خرده آزمون تخمین زده می شود.

5 دامنه برای تست IQ Wexler

• درک کلامی دانش کلامی و توانایی فرد برای استفاده از مهارت های کلامی در موقعیت های جدید را می سنجد. نمرات این عامل بازتابی از محیط آموزشی و خانه است، به این معنی که افرادی که در محیطی پر از درک کلامی بزرگ شده اند در این زمینه عملکرد بهتری دارند.
• فضای قابل مشاهده: برای اندازه گیری درک مفاهیم غیرکلامی، پردازش همزمان، هماهنگی حرکتی بصری، یادگیری و توانایی جداسازی اشکال و پس زمینه طراحی شده است.
• منطق سیال: قدرت تشخیص روابط مفهومی بین اشکال بصری و استدلال برای شناسایی و اعمال قوانین را می سنجد.
• سرعت پردازش: سرعت پردازش اطلاعات بصری ساده مانند طرح های انتزاعی را اندازه گیری می کند.
• حافظه کاری: به توانایی فرد در حفظ اطلاعات اشاره دارد.

مقایسه تست هوش وکسلر و بینه

آزمون هوش استنفورد بینه در سال 1939 برای گروه هدفی از کودکان معرفی شد و یک نمره هوشی جامع ارائه کرد. آزمون وکسلر در سال 1995 برای رفع نقاط ضعف در آزمون استنفورد بینه معرفی شد و هدف آن جامعه بزرگسالان بود.

آزمون وکسلر تمام محدودیت های آزمون را حذف می کند و الگوی نمره آن اطلاعات مفیدی به ما می دهد. به عنوان مثال، اگر فردی در برخی زمینه ها نمره بالاتر و در برخی دیگر کمتر کسب کند، می توان نتیجه گرفت که دارای ناتوانی یادگیری خاصی است. تفاوت دیگر سیستم هوش در این دو آزمون است. نمرات آزمون هوشی استانفورد بینه از تقسیم سن عقلی بر سن ارتودنسی افراد به دست می آید، اما در آزمون وکسلر، نمرات افراد با میانگین نمرات گروه سنی وی مقایسه می شود.

4. تست هوش گاردنر

تئوری هوش های چندگانه (انواع هوش گاردنر) اولین بار در سال 1983 توسط هاوارد گاردنر به عنوان یک نوع آزمون هوش مطرح شد. گاردنر هشت معیار ارائه کرد و گفت ممکن است همه این هوش ها را داشته باشیم، اما میزان هر کدام بر اساس ژن ها یا تجربیات هر فرد متفاوت خواهد بود. این هشت هوش عبارتند از:

• وابسته به زبانشناسی
• منطق ریاضی
• مکان من؛
• حرکت بدن؛
• یک موسیقیدان؛
• شخصی؛
• در درون فرد
• دنیای طبیعت

هر کدام از این هوش ها مسیر زندگی افراد و بهترین شغل را برای روحشان تعیین می کند. به عنوان مثال، فردی با هوش کلامی بالا یک وکیل خوب یا فردی با هوش شخصی بالا معلم یا مدیر خوبی خواهد بود.

اخرین حرف

نمرات IQ افراد اطلاعات خوبی در مورد توانایی های آنها ارائه می دهد، اما به خاطر داشته باشید که عوامل دیگری مانند مهارت های انطباقی، هوش هیجانی و عملکرد وظیفه نیز شاخص های مهمی هستند که باید در نظر گرفته شوند.

تو بگو

لطفا از تجربیات خود به ما بگویید. کدام یک از تست های این مقاله را تاکنون انجام داده اید؟ نتیجه آزمایش چگونه به شما کمک کرد؟ تا چه حد به نتایج این آزمایشات اعتقاد دارید؟ منتظر شنیدن نظرات شما عزیزان هستیم.

منابع دیگر: بریتانیکا، ذهن بسیار خوب، ذهن بسیار خوب، روانشناسی ساده، ذهن بسیار خوب