به گزارش خبرنگار مهر، از ساعت ۱۹ تا ۲۰ روز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت ۱۳۰۱ با محمد آسیابانی سردبیر کتاب «اسلام و موسیقی» شریعه سنگلجی با حضور حمید ابراهیم پور و محمد عاصبانی ساعت هفت شب. نمایشگاه کتاب مستقل انیما در مرکز ادبیات ایران.
کتاب اسلام و موسیقی در سال 1388 توسط انتشارات آنیما منتشر شده است. این کتاب شامل تصحیح متن پیام کوچک اسلام و موسیقی به عنوان ضمیمه متن گفتگوی سنگلجی با رابیندرانات تاگور است.
آسیابانی در این دیدار گفت: شریعه سنگلجی یکی از روحانیون معروف دوران پهلوی اول است که نظریه و اندیشه رجعت به قرآن را دنبال می کرد. او با واسطه شاگرد شیخ هادی نجم آبادی، روحانی معاصر ناصری معروف به معلم مشروطه بود. سینگالجی در محلی به نام دارالتبلیغ اسلامی که معماری آن نیز ملک او بود شروع به تبلیغ و تبلیغ کرد و خیلی زود در بین مردم تهران به واعظ شهرت یافت. بسیاری از کسانی که بعدها بر سیاست ایران مدرن تأثیر گذاشتند، پیروان قوانین شریعت به حساب می آمدند.
وی افزود: «اسلام و موسیقی» شامل روایت شفاهی شریعت سنگلجی یکی از شاگردان وی (اسدالله روان المبشیری) بود که در مرکز تماس اسلامی ارائه شد. نگاه شرعی به موسیقی از دیدگاه اسلام، نگاهی کارکردی و عقلانی است. بر خلاف دیدگاه روشنفکران ضد دین و همچنین مخالف طیف سنتی روحانیت، شرع اسلام را ضد موسیقی و موسیقی به طور کلی نمی داند، بلکه در مواردی آن را خلاف شرع می داند و سعی در ارائه دلایل منطقی دارد. این موارد
آسیابانی افزود: مخالفت با موسیقی شرعا عقلی نیست، زیرا نظام هستی و ماهیت بر اساس تنظیم موسیقی است. شاید بتوان گفت شریعت در نگاه خود به موسیقی از این بیت عطار پیروی می کند: «شکر روح عالم موسیقی / لحن موسیقی خلاقیت». به عبارت دیگر، شریعت نوع موسیقی را که در پس آن اندیشه است، در نظر می گیرد و انسان را به تفکر وا می دارد. مثلاً می توان گفت که از نظر شرعی و بسیاری از حقوق دانان، موسیقی کافه کاباره یا نوعی موسیقی که امروزه به عنوان موسیقی مبتذل لس آنجلسی می شناسیم، دارای اشکالات و اشکالاتی است. البته این نگاه کارکردی به موسیقی و هنر به طور کلی امروزه مورد انتقاد شدید نظریه پردازان و متفکران است و من خودم نمی توانم آن را بپذیرم.
وی همچنین درباره موضوع قرآن در عصر جدید گفت: تمدن اسلامی با وجود اینکه تاریخ درخشانی داشت، اما در دوره جدید افول کرد. اصلاح طلبان اجتماعی یکی از دلایل افول فرقه گرایی اسلامی را ذکر کردند. بازگشت به قرآن در درجه اول دعوت به وحدت بود، زیرا همه مسلمانان تأکید داشتند که متن کلام خدا وجه مشترک اصلی است. بررسی مجدد قرآن دستاوردهای نظری بسیاری از جمله اصل کرامت انسانی و اصل آزادی را به همراه داشت. سید جمال الدین اسدآبادی از نخستین کسانی بود که در عصر جدید به قرآن به صورت مسئله‌آمیز برخورد کرد و شناختی از عصر را به وجود آورد. نقل شده است که شیخ هادی نجم آبادی که از یاران ایشان بود، مکرراً از استاد خواست تا با استناد به قرآن، مسأله آزادی و عوام را برای عوام توضیح دهد.
آسیابانی گفت: شرع نیز معتقد است که درک ما از دین و الهیات دارای اشکالاتی است. این در صورتی است که کلام خداوند متعال خود را به صورت نور، یعنی متنی قابل فهم برای همگان مطرح کرده است، تنها باید بر ابزار این فهم مسلط شد. کتاب «کلید فهم قرآن به وسیله شریعت» که در آن به ضرورت تفسیر قرآن با خود قرآن پرداخته است، سال ها قبل از کتاب تفسیر المیزان علامه طباطبایی منتشر شده است. البته انتقاد هم شد. در مقدمه کتاب کوتاهی درباره نظام فکری حقوق سنگلجی و نقد آن نوشتم که عموم مردم می توانند در مورد آن مشورت کنند.
وی همچنین درباره دیدار و گفتگوی شریعت سینگالجی با رابیندرانات تاگور گفت: در سال 1911 رابیندرانات تاگور به دعوت رسمی دولت در زمان نخست وزیری مهدی قلی خان هدایت به ایران سفر کرد و قرار شد با یک ایرانی گفتگو کند. دنیاها مناقشه با استدلال تاگور شروع شد که همه ادیان یکسان هستند و همه به دنبال این هستند که انسان را به کمال برسانند و مسیر این انسان به سوی کمال را دین اجدادش و سبک اعتقادی او تعیین می کند. مسلماً شرع مخالف این بود و سعادت و کمال را تنها در پیروی از شریعت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می دانست. به دلیل ناکامی تاگور در یافتن زمینه مشترک، این مناقشه ناتمام ماند.