گرمازدگی چیست؟‌+ ۱۰ علامت گرمازدگی و راه‌های پیشگیری از آن- چطور

تا با حال گرما باعث بی‌حال، گیجی و حتی بی‌هوشی شما شده است؟ اکثر ما این حالت را به نام گرمازدگی می‌شناسیم. اما آیا هر هر آسیب ناشی از گرما، گرمازدگی است؟ نشانه‌های آن چیست؟ چطور باید این بیماری را درمان کرد؟ برای پاسخ به این سوال‌ها با چطور همراه شوید.

پیش از هر چیز باید بدانید گرمازدگی یک وضعیت جدی و مهم است و زمانی رخ می‌دهد که بدن بیش از حد گرم می‌شود. این حالت به دلیل قرار گرفتن طولانی مدت در معرض گرما یا فعالیت بدنی شدید رخ می‌دهد.

گرمازدگی چیست؟

گرمازدگی شدیدترین شکل آسیب گرمایی است و یک حالت پزشکی اورژانسی است. این بیماری می‌تواند خطرناک باشد و در صورت عدم درمان به اعضای داخلی بدن آسیب برساند و منجر به مرگ شود. گرمازدگی زمانی رخ می‌دهد که دمای بدن به ۴۰ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر از آن برسد.

انواع گرمازدگی

1. گرمازدگی ناشی از فعالیت شدید بدنی: این نوع آدم‌های جوان و سالم را که در محیط‌های گرم به فعالیت بدنی شدید می‌پردازند، تحت تأثیر قرار می‌دهد. این حالت ناشی از فعالیت شدید به سرعت پیشرفت می‌کند و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
2. گرمازدگی کلاسیک: این نوع معمولاً افراد مسن، کودکان و افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گرمازدگی کلاسیک به خاطر کم‌‌آبی و گرمای شدید رخ می‌دهد.

تفاوت گرمازدگی (heat stroke) و گرما گرفتگی (Heat exhaustion)

گرمازدگی و گرماگرفتگی هر دو نوع هایپرترمی هستند. گرماگرفتگی در صورت عدم درمان می تواند به گرمازدگی تبدیل شود. گرماگرفتگی علائم گرماگرفتگی می تواند شامل سرگیجه، سردرد، حالت تهوع و گرفتگی عضلات باشد. درمان آن هم شامل کاهش دمای محیط و بدن، استراحت و نوشیدن مایعات است.

نکته جالب این جا است که ما در زبان فارسی هر دو مورد را به عنوان گرمازدگی می‌شناسیم، اما در عمل بیشتر با گرماگرفتگی رو‌به‌رو می‌شویم.

مقایسه گرماگرفتی و گرمازدگی

۱۰ علامت اصلی گرمازدگی

1. دمای بالای بدن: دمای بدن ۴۰درجه سانتی‌گراد یا بالاتر است. میزان دما با دماسنج رکتال اندازه‌گیری می‌شود، اصلی‌ترین علامت گرمازدگی است همین افزایش دمای بدن است.
2. تغییر حالت ذهنی یا رفتاری: سردرگمی، تحریک‌پذیری، صحبت‌های نامفهوم، تشنج و در نهایت کما ممکن است از نتایج گرمازدگی باشند.
3. تغییر در تعریق: در گرمازدگی ناشی از هوای گرم، پوست شما گرم و خشک می‌شود. اما در گرمازدگی ناشی از ورزش شدید، پوست ممکن است کمی مرطوب باشد.
4. حالت تهوع و استفراغ: ممکن است به مرور حالت تهوع به شما دست دهد و در نهایت استفراغ کنید.
5. قرمزی پوست: پوست شما ممکن است به دلیل افزایش دمای بدن به مرور قرمز و فرمزتر شود.
6. تنفس سریع: به مرور فاصله دم و بازدم شما کم و کم‌تر می‌شود. این حالت شبیه نفس نفس زدن بعد از یک ورزش سخت است.
7. ضربان قلب سریع: ضربان قلب شما ممکن است به دلیل استرس ناشی از گرما به طور قابل توجهی افزایش یابد.
8. سردرد: ممکن است دچار سردرد شدید شوید.
9. غش کردن: یکی از اولین علائم گرمازدگی می‌تواند غش کردن باشد، یک از دست دادن ناگهانی هوشیاری که به دلیل کاهش موقت جریان خون به مغز ایجاد می‌شود.
10. عدم تعریق: با وجود گرما، تعریق متوقف می‌شود و پوست شما خشک می‌ماند.

با کسی که دچار گرمازدگی شده چه کینم؟

اگر کسی به گرمازدگی شدید – یعنی چیز جز گرماگرفتگی- دچار شده باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا فرد را به بیمارستان منتقل کنید. هرگونه تأخیر در درخواست کمک پزشکی حرفه‌ای می‌تواند مرگبار باشد.

اقدامات اولیه

1. انتقال به محیط خنک‌تر: فرد را از زیر آفتاب و محیط گرم خارج کرده و به مکان سایه‌دار یا خنک منتقل کنید.
2. خواباندن فرد: فرد را بخوابانید و پاهای او را کمی بالا ببرید.
3. لباس‌های اضافی را در بیاورید: لباس‌های تنگ یا لایه‌‌های اضافه را بردارید تا به خنک شدن فرد کمک کنید.
4. خنک کردن فرد: از پنکه و هر چیز دیگری برای خنک کردن فرد استفاده کنید. بسته‌های یخ را در زیر بغل و کشاله ران قرار دهید. اسفنجی را با آب خنک خیس کنید و به تن فرد بمالید.
5. آبرسانی: اگر فرد هوشیار است، محلول‌های آبرسانی را به فرد بنوشانید. اگر محلول استاندارد ندارید از آب استفاده کنید. نوشیدنی قندی یا الکی اصلا مفید نیست.

چطور از گرمازدگی پیشگیری کنیم

باید گفت که پیشگیری بارها از درمان مهم‌تر است. در نتیجه این کارها را برای پیشگیری از گرمازدگی انجام دهید.

1. پوشیدن لباس مناسب: لباس‌های سبک و گشاد بپوشید. اگر به کویر یا جایی شبیه آن می‌روید لباس‌هایی با قابلیت گردش هوا بپوشید.
2. محافظت در برابر آفتاب‌سوختگی: از کرم ضدآفتاب، کلاه پهن، چتر تابستانی و عینک آفتابی استفاده کنید تا کم‌ترین میزان گرما را دریافت کنید.
3. آبرسانی کافی: مقدار زیادی مایعات، به ویژه آب، بنوشید. از نوشیدنی‌هایی که می‌توانند باعث کم‌آبی و تشنگی شما شوند، مانند الکل و کافئین، دوری کنید.
4. استراحت‌های منظم: از فعالیت شدید در گرم‌ترین ساعات روز خودداری کنید. در نقاط خنک مستقر شوید و روی فعالیت شدید خود اصرار نکنید.
5. انطباق با گرما: به تدریج وارد محیط گرم شوید و اجازه دهید تا بدن شما با دما تطابق یابد. با ورود ناگهانی به محیط گرم به بدن خود شوک ندهید.
6. هرگز کسی را در ماشین پارک شده تنها نگذارید: این امر به ویژه برای کودکان و حیوانات خانگی حیاتی است. دمای داخل ماشین می‌تواند به سرعت افزایش پیدا کند و وضعیت کودکان و حیوانات خانگی را بحرانی کند.

چند پرسش رایج درباره گرمازدگی

گرمازدگی چند روز طول می کشد؟

در موارد خفیف، ممکن است فرد در عرض ۳۰ دقیقه تا چند ساعت با استراحت و مصرف مایعات کافی بهبود یابد. اما در موارد شدیدتر، ممکن است چند روز طول بکشد تا فرد به طور کامل بهبود پیدا کند.

نوشیدنی مناسب برای گرمازدگی چیست؟

نوشیدنی‌های مناسب برای درمان این بیماری شامل آب، آب‌میوه‌های طبیعی و نوشیدنی‌های الکترولیت‌دار مانند محلول‌های رقیق‌شده‌ی آب و نمک یا نوشیدنی‌های ورزشی است.

رابطه گرمازدگی و اسهال چیست؟

گرمازدگی و اسهال می‌توانند به‌طور مستقیم با هم مرتبط نباشند، اما هر دو می‌توانند منجر به از دست رفتن آب بدن شوند.

بیماری‌های ناشی از گرما را جدی بگیرید

گرمازدگی یک مشکل جدی و مهم است و نیاز به درمان فوری دارد. با شناسایی علائم و نشانه‌ها، ارائه کمک‌های اولیه به موقع و اتخاذ تدابیر پیشگیرانه از بحرانی شدن اوضاع جلوگیری کنید. تلاش کنید از بروز گرمازدگی جلوگیری و در صورت بروز نشانه‌ها به سرعت آن را مهار کنید. در نهایت در صورت تشدید علائم به سرعت به پزشک مراجعه کنید.

منبع: WebMD , CDC