فرانسیس فورد کاپولا؛ بیوگرافی و معرفی ۲۳ فیلم او

فرانسیس فورد کاپولا یکی از معدود کارگردانانی است که هنوز هم پس از دوران طولانی فعالیت حرفه‌ای، مشغول به کار است. اولین اثر سینمایی کاپولا سال ۱۹۶۳ اکران شد و او اکنون مشغول تولید اثر بعدی خود است که سال ۲۰۲۴ اکران خواهد شد. کاپولا در طول ۶ دهه فعالیت حرفه‌ای خود کارگردان و تهیه‌کننده فیلم‌های بسیاری بوده است. در این مقاله، درباره زندگی‌ فرانسیس فورد کاپولا و فیلم‌هایی که کارگردانی کرده می‌خوانید.

زندگی‌نامه

فرانسیس فورد کاپولا، کارگردان و نویسنده و تهیه‌کننده مشهور، ۷ آوریل ۱۹۳۹ در شهر دیترویتِ میشیگان به دنیا آمد. پدر او، کارمین، آهنگ‌ساز سرخورده‌ای بود که در چندین ارکستر، از جمله ارکستر سمفونیک ان‌بی‌سی به‌رهبری آرتورو توسکانینی، فلوت می‌نواخت. کاپولا و خانواده‌اش در شهر نیویورک زندگی می‌کردند. فرانسیس در ۹سالگی به فلج اطفال مبتلا شد و در بستر بیماری افتاد. بااین‌حال بیماری باعث نشد که او ناامید شود، بلکه در همان دوران برای سرگرمی خود نمایش‌نامه‌های عروسکی طراحی کرد. چندی پس از آن نیز به ساختن فیلم‌های ۸میلی‌متری مشغول شد.

علاقه فرانسیس فورد کاپولا به فیلم‌سازی در بزرگ‌سالی هم ادامه یافت. او پس از فارغ‌التحصیلی در رشته نمایش از دانشگاه هافسترا، در رشته فیلم‌سازی دانشگاه کالیفرنیا مشغول به تحصیل شد و مدرک کارشناسی ارشد خود را در این رشته کسب کرد. در آن دوران کاپولا عکاس و دستیار راجر کورمن، تهیه‌کننده و کارگردان آمریکایی، بود. یکی از اولین پروژه‌های کاپولا نوشتن دیالوگ برای دوبله فیلم‌های روسی مانند «سفر جادویی سندباد» بود. او در ایرلند، کورمن را متقاعد کرد که روی اولین اثرش به‌نام «جنون ۱۳» سرمایه‌گذاری کند. فیلم‌نامه این اثر با عجله نوشته شد، اما شروعی برای کاپولا بود تا رسما وارد دنیای فیلم‌سازی شود.

امروزه نام این کارگردان بزرگ ما را یاد آثار بی‌نظیری مانند «پدرخوانده»، «مکالمه» و «اینک آخرالزمان» می‌اندازد. این آثار در دهه ۱۹۷۰ و دوران اوج فیلم‌سازی فرانسیس فورد کاپولا ساخته شده‌اند. کاپولا تاکنون ۵۴ مرتبه در جشنواره‌های مختلف نامزد دریافت جایزه شده و ۵۵ جایزه از جمله ۵ جایزه اسکار را از آن خود کرده است. در حال حاضر، این کارگردان پرافتخار آمریکایی فیلم «مگالوپلیس» را برای اکران در سال ۲۰۲۴ آماده می‌کند.

فیلم‌های فرانسیس فورد کاپولا

۲۳. تویکست (Twixt)

تا امروز «تویکست» آخرین فیلم فرانسیس فورد کاپولا بوده است و او با اکران «مگالوپلیس» در سال ۲۰۲۴ پس از ۱۳ سال به دنیای سینما بازمی‌گردد. در «تویکست»، داستان نویسنده‌ای را دنبال می‌کنیم که با دختر جوان و عجیب‌وغریبی ملاقات می‌کند. این ملاقات باعث می‌شود که مرد نویسنده متوجه راز قتلی غم‌انگیز شود.

۲۲. جنون ۱۳ (Dementia 13)

ژانر: ترسناک، هیجانی
کشور سازنده: آمریکا، ایرلند
سال پخش: ۱۹۶۳
بازیگران اصلی: ویلیام کمبل، لوانا اندرس، بارت پاتون
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۵٫۷

فرانسیس فورد کاپولا در ۲۴سالگی «جنون ۱۳»، اولین اثر سینمایی خود، را اکران کرد. این فیلم به‌اندازه آثار مهم کاپولا ارزشمند نیست، اما کمتر کارگردانی را می‌توانید پیدا کنید که پس از اکران اولین اثر خود به اوج برسد. «جنون ۱۳» درباره زنی است که قاتلی تبربه‌دست او را تعقیب می‌کند.

۲۱. جک (Jack)

ژانر: کمدی، درام، فانتزی
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۹۶
بازیگران اصلی: رابین ویلیامز، دایان لین، برایان کروین
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۵۳ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۵٫۸

در این فیلم، داستان پسری به‌نام جک (با نقش‌آفرینی رابین ویلیامز) را دنبال می‌کنیم که ۴ برابر سریع‌تر از مردم عادی پیر می‌شود. این پسر که ۴۰ساله به نظر می‌رسد، در کلاس پنجم دبستان تحصیل می‌کند.

۲۰. حالا تو یک پسر بزرگی (You’re a Big Boy Now)

ژانر: کمدی، درام، عاشقانه
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۶۶
بازیگران اصلی: الیزابت هارتمن، پیتر کاستنر، جرالدین پیج
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۳۶ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۱

«حالا تو یک پسر بزرگی» دومین فیلم فرانسیس فورد کاپولا بود. او این فیلم را زمانی کارگردانی کرد که تنها ۲۷ سال داشت. داستان «حالا تو یک پسر بزرگی» درباره مرد جوانی است که به نیویورک نقل‌مکان می‌کند و در این شهر عاشق ۲ زن می‌شود که یکی از آنها بسیار سنگ‌دل است و دیگری قلب مهربانی دارد و خجالتی است.

۱۹. رنگین‌کمان فینیان (Finian’s Rainbow)

ژانر: خانوادگی، فانتزی، موزیکال
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۶۸
بازیگران اصلی: فرد آستر، پتولا کلارک، تامی استیل
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۲۱ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۱

شاید باورش سخت باشد، اما کاپولا در اوایل دوران فعالیت خود این فیلم موزیکال را کارگردانی کرده است. این فیلم را نمی‌توان جزو بهترین فیلم‌های موزیکال دنیا دانست. بااین‌حال به‌خاطر نقش‌آفرینی یکی از بزرگ‌ترین ستاره‌های این ژانر، یعنی فرد آستر باید «رنگین‌کمان فینیان» را ببینید.

۱۸. جوانی بدون جوانی (Youth Without Youth)

ژانر: درام، فانتزی، رازآلود
کشور سازنده: آمریکا، رومانی، فرانسه، ایتالیا، آلمان
سال پخش: ۲۰۰۷
بازیگران اصلی: تیم راث، الکساندرا ماریا لارا، برونو گانتس
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۴ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۱

«جوانی بدون جوانی» نشان می‌دهد که فرانسیس فورد کاپولا به‌رغم سنش، همچنان هنرمندی بی‌پرواست. در این فیلم، ماجرای عاشقانه‌ای را دنبال می‌کنیم که با رازی در هم آمیخته است. در طول جنگ جهانی دوم در اروپا، زندگی یک پروفسور ۷۰ساله تغییر می‌کند و باعث می‌شود که او اسرار زندگی را کشف کند.

نکته جالب اینکه کیهان کلهر، استاد بزرگ موسیقی ایرانی، به‌عنوان نوازنده کمانچه در تولید موسیقی متن این فیلم مشارکت داشته است.

۱۷. داستان‌های نیویورکی (New York Stories)

ژانر: کمدی، درام، عاشقانه
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۸۹
بازیگران اصلی: لری دیوید، می کوئستل، میا فارو
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۴ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۴

این فیلم اثر مشترک کارگردانان بزرگ سینما، وودی آلن و فرانسیس فورد کوپولا و مارتین اسکورسیزی است. در بخشی از «داستان‌های نیویورکی» که کاپولا کارگردانی کرده، ماجرای دختر جوانی را دنبال می‌کنیم که تلاش می‌کند والدین خود را که از یکدیگر جدا شده‌اند، دوباره با هم آشتی دهد.

۱۶. باغ‌های سنگی (Gardens of Stone)

ژانر: درام، عاشقانه، جنگی
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۸۷
بازیگران اصلی: جیمز کان، آنجلیکا هیوستون، جیمز ارل جونز
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۵۱ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۴

در این فیلم، ماجرای گروهبانی را دنبال می‌کنیم که برای نجات جان سربازان جوانی که به ویتنام فرستاده می‌شوند، باید از خواسته‌های خود چشم بپوشد. جیمز کان در چندین فیلم فرانسیس فورد کاپولا بازی کرده است، اما «باغ‌های سنگی» تنها فیلمی است که او در آن نقش قهرمان داستان را بازی می‌کند.

۱۵. پگی سو ازدواج کرد (Peggy Sue Got Married)

ژانر: کمدی، درام، فانتزی
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۸۶
بازیگران اصلی: کاتلین ترنر، نیکلاس کیج، دان مورای
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۳ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۴

دهه ۱۹۸۰ برای فرانسیس فورد کاپولا دوران سختی بود، چون نمی‌توانست در گیشه موفق شود. این مسئله باعث شد که او در آن زمان در ژانرهای مختلفی فیلم بسازد و دهه کاری بسیار غیرمعمولی را پشت‌سر بگذارد. بااین‌حال «پگی سو ازدواج کرد» توانست به موفقیت نسبی برسد. یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت این فیلم تینیجری اجرای باشکوه نیکلاس کیج بود.

۱۴. باشگاه پنبه (The Cotton Club)

ژانر: جنایی، درام، موسیقی
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۸۴
بازیگران اصلی: ریچارد گی‌یر، گرگوری هاینز، داین لین
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۹ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۵

در «باشگاه پنبه»، ماجرای نوازندگان جاز، رقصندگان، مالک و مهمانان باشگاهی در محله هارلم نیویورک را دنبال می‌کنیم.

۱۳. یکی از صمیم قلب (One from the Heart)

ژانر: درام، موزیکال، عاشقانه
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۸۱
بازیگران اصلی: فردریک فورست، تری گار، رائول هولیا
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۷ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۵

این فیلم درباره زن و شوهری است که پس از ۵ سال زندگی مشترک در لاس‌وگاس با هم دعوا می‌کنند. هرکدام از آنها چهارم جولای را با شریکی جدید جشن می‌گیرند. آیا این به معنای جدایی آنهاست؟

این فیلم از نظر بصری خاص و خیره‌کننده بود، اما نتوانست در گیشه موفقیتی کسب کند و همین مسئله بر آینده حرفه‌ای کاپولا اثر گذاشت.

۱۲. مردمان باران (The Rain People)

ژانر: درام
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۶۹
بازیگران اصلی: جیمز کان، رابرت دووال، و شرلی نایت
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۴۱ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۸

«مردمان باران» چهارمین فیلم فرانسیس فورد کاپولا بود و قطعا اولین فیلم بزرگی که او کارگردانی کرد. این فیلم درباره تنهایی، ترس از پیرشدن و چالش‌هایی است که برای یافتن افرادی هم‌فکر خود با آن مواجه می‌شویم.

۱۱. تترو (Tetro)

ژانر: درام
کشور سازنده: آمریکا، آرژانتین، اسپانیا، ایتالیا
سال پخش: ۲۰۰۹
بازیگران اصلی: وینسنت گالو، آلدن ارنرایک، ماریبل وردو
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۷ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۸

این فیلم ماجرای ۲ برادر را روایت می‌کند که از یکدیگر جدا مانده‌اند. برادر کوچک‌تر تلاش می‌کند برادر بزرگ‌تر را پیدا کند تا پیوندشان دوباره احیا شود. «تترو» یکی از فیلم‌های کمتر شناخته‌شده کاپولا محسوب می‌شود، اما در نوع خود جالب و دیدنی است.

۱۰. تاکر؛ مردی با رؤیاهایش (Tucker: The Man and His Dream)

ژانر: زندگی‌نامه، کمدی، درام
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۸۸
بازیگران اصلی: جف بریجز، جوآن آلن، مارتین لاندو
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۵۰ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۶٫۹

در «تاکر؛ مردی با رؤیاهایش»، ماجرای پرستون تاکر، مهندس و کارآفرین مشهور آمریکایی، را دنبال می‌کنیم. او خودرویی طراحی می‌کند که به انقلابی در صنعت خودروسازی منجر می‌شود.

۹. بیگانگان (The Outsiders)

ژانر: جنایی، درام
کشور سازنده: آمریکا، فرانسه
سال پخش: ۱۹۸۳
بازیگران اصلی: سی توماس هوول، مت دیلون، رالف ماکیو
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۳۱ دقیقه
دوبله فارسی: دارد
امتیاز (IMDB): ۷

«بیگانگان» فیلمی است که با اقتباس از رمانی معروف به همین نام ساخته شده. در این فیلم، ماجرای جوانانی را دنبال می‌کنیم که اختلافات گروهی آنها به خشونت می‌انجامد.

۸. ماهی مهاجم (Rumble Fish)

ژانر: جنایی، درام، عاشقانه
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۸۳
بازیگران اصلی: مت دیلون، میکی رورک، دیان لین
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۳۴ دقیقه
دوبله فارسی: ندارد
امتیاز (IMDB): ۷٫۱

«بیگانگان» تنها فیلم فرانسیس فورد کاپولا درباره جوانان عصیانگر نبود. در «ماهی مهاجم» هم ماجرای جوانی را دنبال می‌کنیم که آرزو دارد اعتباری مانند اعتبار برادر بزرگ‌تر افسانه‌ای خود کسب کند. بااین‌حال با این واقعیت روبه‌رو می‌شود که دیگر مثل گذشته از جنگ‌های خیابانی خبری نیست و نمی‌تواند مثل برادرش قهرمان این نبردهای کوچک باشد.

۷. دلال بیمه (The Rainmaker)

ژانر: جنایی، درام، هیجانی
کشور سازنده: آمریکا، آلمان
سال پخش: ۱۹۹۷
بازیگران اصلی: مت دیمون، دنی دویتو، میکی رورک
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۱۵ دقیقه
دوبله فارسی: دارد
امتیاز (IMDB): ۷٫۲

مت دیمون در «دلال بیمه» نقش وکیل جوان و پرشوری را بازی می‌کند که پرونده‌ای بزرگ را بر عهده می‌گیرد. او با تکیه بر هوش و نبوغ خود برای پیروزی در این نبرد حقوقی تلاش می‌کند.

۶. دراکولای برام استوکر (Bram Stoker’s Dracula)

ژانر: درام، فانتزی، ترسناک
کشور سازنده: انگلستان، آمریکا
سال پخش: ۱۹۹۲
بازیگران اصلی: گری اولدمن، وینونا رایدر، آنتونی هاپکینز
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۸ دقیقه
دوبله فارسی: دارد
امتیاز (IMDB): ۷٫۴

کنت دراکولای خون‌آشام به انگلستان می‌رود تا نامزد وکیل خود، جاناتان هارکر مینا موری، را اغوا و در سرزمین بیگانه آواره کند. ایفای نقش گری اولدمن در نقش این کنت دراکولا باعث شد این فیلم به موفقیت برسد. او توانست نقش خون‌آشام را زیبا و هنرمندانه ایفا کند.

۵. پدرخوانده؛ قسمت سوم (The Godfather Part III)

ژانر: جنایی، درام
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۹۰
بازیگران اصلی: آل پاچینو، دایان کیتن، اندی گارسیا
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۴۲ دقیقه
دوبله فارسی: دارد
امتیاز (IMDB): ۷٫۶

قطعا قسمت سوم «پدرخوانده» به‌خوبی ۲ فیلم دیگر این مجموعه نیست. بااین‌حال کمتر فیلم جنایی‌ای را می‌توانید پیدا کنید که در چنین سطحی باشد. این فیلم پایان‌بندی بسیار خوب و صادقانه‌ای برای سه‌گانه «پدرخوانده» محسوب می‌شود.

۴. مکالمه (The Conversation)

ژانر: درام، رازآلود، هیجانی
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۷۴
بازیگران اصلی: جین هکمن، جان کازال، آلن گری فیلد
مدت‌زمان فیلم: ۱ ساعت و ۵۳ دقیقه
دوبله فارسی: دارد
امتیاز (IMDB): ۷٫۸

این فیلم در دورانی اکران شد که کاپولا به‌خاطر اکران «پدرخوانده» در اوج شهرت بود و به همین دلیل موفقیت «مکالمه» کمتر به چشم آمد. در این فیلم، ماجرای یک سرپرست واحد نظارتی را دنبال می‌کنیم که کم‌کم درگیر شواهدی هولناک می‌شود. او حین شنیدن مکالمات زن و شوهری جوان متوجه می‌شود که جان آنها در خطر است و همین مسئله همه‌چیز را پیچیده‌تر می‌کند.

۳. اینک آخرالزمان (Apocalypse Now)

ژانر: درام، رازآلود، جنگی
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۷۹
بازیگران اصلی: مارلون براندو، مارتین شین، فردریک فورست
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۲۷ دقیقه
دوبله فارسی: دارد
امتیاز (IMDB): ۸٫۴

«اینک آخرالزمان» را باید یکی از بهترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما دانست. این فیلم درباره مأموریتی مخفیانه در جنگ ویتنام است. کاپیتانی پردردسر به‌نام بنجامین ویلارد مأمور می‌شود تا سرهنگی سرکش را بکشد.

۲. پدرخوانده؛ قسمت دوم (The Godfather Part II)

ژانر: جنایی، درام
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۷۴
بازیگران اصلی: آل پاچینو، رابرت دنیرو، رابرت دووال
مدت‌زمان فیلم: ۳ ساعت و ۲۲ دقیقه
دوبله فارسی: دارد
امتیاز (IMDB): ۹

در قسمت دوم «پدرخوانده»، رابرت دنیرو در کنار سایر بازیگران مشهور این فیلم نقش‌آفرینی می‌کند و این فیلم مانند قسمت قبلی یکی از بهترین فیلم‌های جنایی تمام دوران است. از آنجایی که این فیلم در دو خط داستانی گذشته و حال روایت می‌شود، هم پیش‌درآمد و هم دنباله‌ای عالی برای قسمت اول است.

۱. پدرخوانده (The Godfather)

ژانر: جنایی، درام
کشور سازنده: آمریکا
سال پخش: ۱۹۷۲
بازیگران اصلی: مارلون براندو، آل پاچینو، جیمز کان
مدت‌زمان فیلم: ۲ ساعت و ۵۵ دقیقه
دوبله فارسی: دارد
امتیاز (IMDB): ۹٫۲

«پدرخوانده» یکی از بهترین فیلم‌های کلاسیک تاریخ سینما است که باعث شهرت کارگردان خود شد. در این بزرگ‌ترین فیلم مافیایی تاریخ سینما، ماجرای خانواده کورلئونه و پدرسالار آنها ویتو روایت می‌شود که همگی مشغول تجارتی خانوادگی‌اند.

شما بگویید

فرانسیس فورد کاپولا یکی از کارگردانان برجسته سینمای آمریکا و جهان است. او که با سه‌گانه «پدرخوانده» به اوج شهرت و محبوبیت رسید، هنوز هم در حال فعالیت حرفه‌ای است. شاید مقایسه آثار او با هم دشوار باشد، اما به‌نظر شما کدام‌یک از فیلم‌های فرانسیس فورد کاپولا از همه جذاب‌ترند؟ شما طرف‌دار «پدرخوانده» او هستید یا فکر می‌کنید فیلم‌هایی مانند «مکالمه» و «اینک آخرالزمان» دیدنی‌ترند؟

اصول و روش‌هایی کاملا عملی برای یادگیری سریع و ماندگار هر زبان جدید