امروزه، حفظ طراوت و کیفیت مواد غذایی برای مدت زمان طولانیتر از همیشه اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در اینجا، مواد نگهدارنده غذایی به عنوان ناجی به کمک ما میآیند. این ترکیبات شگفتانگیز با جلوگیری از رشد میکروارگانیسمهای مضر مانند باکتریها و قارچها، طول عمر محصولات غذایی را به طور قابل توجهی افزایش میدهند و از فاسد شدن زودرس آنها جلوگیری میکنند.در این مقاله، به بررسی چهار مورد از رایجترین مواد نگهدارنده غذایی، به همراه مکانیسم عملکرد و کاربردهای آنها میپردازیم.
بنزوات سدیم
بنزوات سدیم با فرمول شیمیایی NaC6H5CO2، نمک سدیم اسید بنزوئیک است. این ماده پودری سفید، بیبو و بلوری است که به راحتی در آب حل میشود. بنزوات سدیم به عنوان یک نگهدارنده غذایی رایج برای جلوگیری از رشد باکتریها و قارچها استفاده میشود و به حفظ طراوت و کیفیت مواد غذایی کمک میکند.
مکانیسم اثر
بنزوات سدیم با اسید بنزوئیک که یک ضد قارچ و ضد باکتری طبیعی است، در داخل سلولهای میکروبی واکنش میدهد. اسید بنزوئیک اسید سیتریک را به بنزوات و اسید سوربیک تبدیل میکند که به نوبه خود غشاء سلولی میکروبها را مختل میکند و از تولید انرژی آنها جلوگیری میکند. این امر منجر به مرگ سلولهای میکروبی و جلوگیری از رشد و فساد مواد غذایی میشود.
کاربردها
بنزوات سدیم به طور گسترده در طیف وسیعی از مواد غذایی و نوشیدنیها استفاده میشود، از جمله:
- نوشیدنیهای غیرالکلی: مانند نوشابه، آبمیوه و نوشیدنیهای ورزشی
- سسها و چاشنیها: مانند سس کچاپ، سس مایونز، سس سالاد و ترشی
- مرباها و ژلهها
- محصولات گوشتی: مانند سوسیس، کالباس و گوشتهای فرآوری شده
- محصولات لبنی: مانند ماست، پنیر و کره
- محصولات پخته شده: مانند نان، کیک و کلوچه
میزان مصرف مجاز
5 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن
اسید سوربیک
اسید سوربیک با فرمول شیمیایی C6H8O2، یک اسید چرب غیراشباع با زنجیره کوتاه است که به طور طبیعی در برخی از میوهها و سبزیجات مانند توتها، انگور و مخمر یافت میشود. این ماده همچنین به طور مصنوعی از طریق سنتز شیمیایی تولید میشود. اسید سوربیک به دلیل خواص ضد میکروبی قوی، به طور گسترده به عنوان یک نگهدارنده غذایی برای جلوگیری از رشد باکتریها، قارچها و مخمرها استفاده میشود.
مکانیسم اثر
اسید سوربیک با اختلال در عملکرد غشاء سلولی میکروارگانیسمها عمل میکند. این ماده به طور خاص بر سیستم حمل و نقل اسید چرب میکروبها تاثیر میگذارد و از جذب مواد مغذی ضروری برای رشد و تکثیر آنها جلوگیری میکند. اسید سوربیک همچنین میتواند سنتز ATP، منبع انرژی سلولهای میکروبی را مختل کند.
کاربردها
اسید سوربیک به طور گستردهای در طیف وسیعی از مواد غذایی و نوشیدنیها استفاده میشود، از جمله:
- پنیر: اسید سوربیک به طور موثری از رشد کپکها و مخمرها در انواع پنیر، از جمله پنیر چدار، موزارلا و پارمزان جلوگیری میکند.
- گوشت و مرغ: اسید سوربیک برای افزایش ماندگاری گوشتهای فرآوری شده، سوسیس، کالباس و گوشتهای پخته شده استفاده میشود.
- نان و محصولات پخته شده: اسید سوربیک میتواند از رشد کپکها و باکتریها در نان، کیک، کلوچه و سایر محصولات پخته شده جلوگیری کند.
- میوهها و سبزیجات: اسید سوربیک برای جلوگیری از فساد و قهوهای شدن میوهها و سبزیجات تازه و کنسروی استفاده میشود.
- نوشیدنیها: اسید سوربیک را میتوان به آبمیوهها، نوشابهها و سایر نوشیدنیهای غیرالکلی برای افزایش ماندگاری آنها اضافه کرد.
میزان مصرف مجاز
0.75 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن
اسید لاکتیک
اسید لاکتیک با فرمول شیمیایی CH3CH(OH)COOH، یک آلفا هیدروکسی اسید آلی است که به طور طبیعی در عضلات، شیر و برخی از غذاهای تخمیر شده مانند ماست و ترشی یافت میشود. این ماده همچنین میتواند به طور مصنوعی از طریق سنتز شیمیایی تولید شود. اسید لاکتیک به دلیل خواص ضد میکروبی و طعم ملایمی که دارد، در صنایع غذایی و دارویی کاربرد دارد.
مکانیسم اثر
اسید لاکتیک با کاهش pH محیط، رشد میکروارگانیسمها را به طور قابل توجهی محدود میکند. بسیاری از میکروارگانیسمها برای رشد و تکثیر به محیطهای قلیایی نیاز دارند. اسید لاکتیک با اسیدی کردن محیط، فعالیت آنزیمهای ضروری برای متابولیسم میکروبی را مختل میکند و از تولید انرژی و تکثیر آنها جلوگیری میکند.
کاربردها
اسید لاکتیک به طور گستردهای در طیف وسیعی از محصولات غذایی و دارویی استفاده میشود، از جمله:
- محصولات لبنی
- محصولات گوشتی
- نان و محصولات پخته شده
- نوشیدنیها
- داروها
میزان مصرف مجاز
هیچ محدودیت خاصی برای مصرف روزانه اسید لاکتیک وجود ندارد.
اسید سیتریک
اسید سیتریک با فرمول شیمیایی C6H8O7، یک اسید آلی ضعیف است که به طور طبیعی در مرکبات مانند لیمو، پرتقال و گریپ فروت یافت میشود. این ماده همچنین میتواند به طور مصنوعی از طریق تخمیر شکر توسط قارچها تولید شود. اسید سیتریک به دلیل طعم ترش و خواص نگهدارنده قوی، به طور گستردهای در صنایع غذایی و دارویی استفاده میشود.
مکانیسم اثر
اسید سیتریک علاوه بر کاهش pH محیط، به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و با رادیکالهای آزاد که باعث فساد و تخریب مواد غذایی میشوند، مقابله میکند. رادیکالهای آزاد مولکولهای ناپایدار و بسیار واکنشپذیری هستند که میتوانند به سلولهای گیاهی و حیوانی آسیب برسانند و منجر به اکسیداسیون چربیها، رنگزدایی و سایر فرآیندهای نامطلوب شوند. اسید سیتریک با خنثی کردن رادیکالهای آزاد، از این اثرات مخرب جلوگیری میکند.
کاربردها
اسید سیتریک به طور گستردهای در طیف وسیعی از محصولات غذایی و دارویی استفاده میشود، از جمله:
- نوشیدنیها
- شکرینیهها
- محصولات گوشتی
- محصولات لبنی:
- داروها
میزان مصرف مجاز
برای مصرف روزانه اسید سیتریک نیز هیچ محدودیتی وجود ندارد.
شیمی سنتر
شیمی سنتر، به عنوان یک تامین کننده پیشرو در صنعت مواد شیمیایی، طیف گستردهای از مواد نگهدارنده غذایی با کیفیت بالا، از جمله بنزوات سدیم، اسید سوربیک، اسید لاکتیک و اسید سیتریک را ارائه میدهد. محصولات شیمی سنتر با رعایت دقیق استانداردهای کیفی و بهداشتی، به شما کمک میکند تا طراوت و کیفیت محصولات غذایی خود را برای مدت زمان طولانیتر حفظ کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره تخصصی در مورد انتخاب و استفاده از مواد نگهدارنده مناسب، میتوانید با کارشناسان مجرب شیمی سنتر تماس بگیرید.
نتیجهگیری
استفاده از مواد نگهدارنده باکیفیت و در حد مجاز، میتواند به حفظ سلامت و کیفیت مواد غذایی، کاهش ضایعات و افزایش طول عمر آنها کمک کند. با این حال، توجه به مصرف بیش از حد این مواد و انتخاب مواد نگهدارنده ایمن و مطمئن از اهمیت بالایی برخوردار است.
بیشتر بخوانید : https://chemicenter.com/mag/discover-how-preservatives-extend-the-life-of-food